مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک چیست؟
مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک چیست؟ سال ها از اختراع خودروهای اتوماتیک و به اصطلاح گیربکس اتوماتیک می گذرد. درست است که با آمدن خودروهای اتوماتیک، انقلاب بزرگی در روند تولید و تنوع محصولات خودروسازان آغاز شد، اما این مشکل منجر به حذف خودروهای دنده دار برای همیشه از این صنعت نشد.
در واقع شاید اولین هدف و رویای شرکت های خودروسازی، نوآوری و پیشرفت تکنولوژی و علم بود که گیربکس اتوماتیک را به طور کامل جایگزین خودروهای معمولی با دنده کند، اما این طرح هرگز به 100 درصد نرسید. همانطور که می دانید امروزه خودروهایی با گیربکس ساده همچنان مانند گذشته تولید می شوند. دلایل متعددی برای این اتفاق وجود دارد که به مزایا و معایب یک خودروی دنده اتوماتیک مربوط می شود، چرا که این اختراع بشر مانند همه اختراعات کامل و ایده آل نیست و دارای خوبی ها و بدی هایی است.
در مقاله امروز به برخی از مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک و نحوه عملکرد آن خواهیم پرداخت.
تفاوت گیربکس اتوماتیک با دستی
برای درک مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک، ابتدا باید به طور خلاصه نحوه عملکرد آن و تفاوت آن با خودرویی با گیربکس معمولی را یاد بگیریم. در خودروهای دنده‌ای همانطور که می دانید همه‌چیز با دست و پا و دستور راننده انجام می‌گیرد. اینکه سرعت خودرو کی زیاد شود، چه موقع دنده رو به بالا یا رو به پایین برود و کی ماشین بایستد، همگی با حرکت پدال‌های گاز، ترمز، کلاچ و اهرم دنده در اتاقک انجام می‌شود که به‌صورت دستی راننده آنها را کنترل می‌کند. در این قسمت از بحث موضوع و اتفاق پیچیده و ناآشنایی وجود ندارد.
واقعیت این است که توضیح دقیق نحوه عملکرد گیربکس اتوماتیک مستلزم یک مقاله مفصل در مورد تمام اجزای آن است. با این حال، اگر بخواهیم به طور خلاصه توضیح دهیم، مهم ترین تفاوت مکانیکی یک گیربکس اتوماتیک در مقایسه با نوع دستی، فرآیند تعویض دنده است. همانطور که می دانیم در خودروهای دنده‌ای این کار با پدال کلاچ انجام می شود.
هنگامی که راننده پدال کلاچ را فشار می دهد، دنده های انتقال به طور موقت از قدرت چرخشی موتور جدا می شوند. سپس او در این زمان کوتاه با تغییر اهرم دنده، وضعیتی جدید در چیدمان این چرخ‌دنده‌ها ایجاد می‌کند. هنگامی که راننده پای خود را از روی کلاچ بر می دارد، نیروی ورودی از موتور به گیربکس قدرت و محدوده سرعت بالاتر یا کمتری به خودرو می دهد. این حالت در برخی ماشین‌های دنده‌ای معمولی که به‌جای پدال کلاچ یک دسته کلاچ دارد، به همین صورت است. این دسته معمولاً در پشت‌فرمان قرار دارد.
نحوه عملکرد گیربکس اتوماتیک
در خودروی اتوماتیک زمانی که سرعت خودرو بر روی حالت «درایو» قرار می گیرد و پدال گاز فشرده می شود، وظیفه دیگر تنظیم سرعت و تعویض دنده بر عهده جعبه‌دنده است است. دو عضو اصلی که این کار را انجام می‌دهد، «مبدل گشتاور» و مجموعه «دنده‌های سیاره‌ای و خورشیدی» است.
مبدل گشتاور خود از دو قسمت تشکیل شده است: یک ملخ متصل به میل لنگ موتور و یک توربین متصل به محور ورودی درایو. با چرخش موتور، پره می چرخد و سیال را در یک محفظه بسته می چرخاند و این حرکت باعث چرخش توربین می شود.
بین پروانه و توربین یک استاتور قرار دارد که برای تند و کند کردن سرعت ماشین به کمک حرکت سیال می‌آید. هنگامی که پدال گاز بیشتر فشرده می شود، ، مایع درون محفظه توربین بیشتر می چرخد و در نتیجه قدرت و سرعت تولید افزایش می یابد. سپس حسگرهای هوشمند به مجموعه چرخ دنده های سیاره ای فرمان می دهند که هر کدام شکل خاصی دارند و وظیفه تغییر اتوماتیک در سرعت و قدرت خروجی به چرخ‌ها را خواهد داشت.
در مرکز این مجموعه یک چرخ دنده خورشیدی قرار دارد که همه آنها را درگیر می کند. هنگامی که سرعت کاهش می یابد، سیال برعکس عمل می کند و سرعت توربین را کاهش می دهد. حتی در مواقعی که دیگر به دخالت موتور نیاز نیست و دور توربین و سیال از قبل زیاد است، موتور تا زمانی که دوباره نیاز باشد، به‌طور کامل از مدار خارج می‌شود؛ اینگونه با وجود سرعت و حرکت خودرو، موتور خاموش است.
در زمان پارک کردن هم ۲ چرخ‌دنده که حالت قفل دارد، بعد از جداشدن موتور و قدرت حرکتی از گیربکس، با چرخ‌دنده‌های مربوط به چرخ‌ها درگیر می‌شود و آن را قفل می‌کند.
مزایای گیربکس اتوماتیک
اکنون که به طور خلاصه متوجه شدیم که این فناوری چگونه کار می کند، وقت آن است که به مزایا و معایب یک خودروی گیربکس اتوماتیک نگاهی بیندازیم. قبل از ذکر این موارد لازم به ذکر است که این مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک به طور کلی ذکر شده است و مختص برند خودرو خاصی نیست. برای برخی از مدل ها، ممکن است یک یا چند مورد از آنها قابل مشاهده نباشد یا جای آنها در دسته تغییر کند. همچنین با پیشرفت تکنولوژی هر روز، این اقلام یا بهبود می یابند یا با اقلام جدید جایگزین می شوند.
- یکی از بهترین حس های استفاده از گیربکس اتوماتیک این است که اگر راننده همیشه در جاده های شلوغ رانندگی کند، دیگر از تعویض دنده دستی و فشردن مداوم 3 پدال زیر پایش خسته نمی شود و پاهایش درد نمی کند چرا که اکثر این کارها را این جعبه‌دنده انجام می‌دهد.
- تعویض دنده و سرعت در یک جعبه‌دنده اتوماتیک بسیار نرم و بدون دردسر انجام می‌گیرد.
- از آنجایی که تعویض دنده بدون دخالت راننده و به صورت هوشمند انجام می شود، بنابراین همیشه بهترین سرعت موتور برای این منظور توسط خود گیربکس انتخاب می شود و در نتیجه استهلاک کاهش یافته و عمر مفید موتور افزایش می یابد.
- نرمی و اندازه درست و مشخص دور موتور در هنگام تعویض دنده باعث می‌شود که راندمان و کارایی خودرو و راننده در هنگام رانندگی به بهترین میزان خود برسد.
- میزان استهلاک و خرابی طبیعی در گیربکس‌های اتومات به‌مراتب کمتر از مدل دنده‌دستی است.
- جعبه‌دنده خودروهای اتومات اغلب به‌صورتی طراحی می‌شود که فاکتور ایمنی و احتیاط در سرعت در اولویت رانندگی قرار می‌گیرد.
معایب گیربکس اتوماتیک
- رانندگان باتجربه و حرفه ای که به گیربکس دستی علاقه دارند، معتقدند در برخی موارد مانند جاده های پرپیچ و خم و خاص،احاطه بیشتری بر مدیریت خودرو دارند و این خود آنها هستند که به ماشین فرمان می‌دهند و احتمال خطا با گیربکس دستی در سرعت زیاد در این نوع جاده‌ها کمتر می‌شود.
- مصرف سوخت در نوع اتوماتیک بیشتر است. اما در مدل های جدید و با توسعه سیستم های هوشمند این امر تا حد زیادی بهبود یافته است.
- خودروهای با دنده اتوماتیک همیشه گرانتر از خودروهای با دنده معمولی هستند.
- یکی دیگر از معایب گیربکس های اتوماتیک این است که هزینه های نگهداری و تعمیر آنها به طور قابل توجهی بالاتر است.
- جعبه‌دنده اتومات دارای قطعات و پیچیدگی بیشتری نسبت به مدل دستی است و تعمیرات آن نیاز به دانش خاص خودش دارد.
- مایع و سیال استفاده‌شده در یک گیربکس اتومات، دارای عمر مفید کمتری نسبت به روغن در یک گیربکس دنده‌ای است.
- معمولا شتاب اولیه و صفر تا 100 یک ماشین دنده‌دستی بیشتر و بهتر از ماشین اتوماتیک اتوماتیک هم‌رده است.
جمع‌بندی
در پایان مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک باید گفت اینکه یک خریدار، ماشین اتوماتیک و یا دنده‌ای را برای خرید انتخاب کند، که جدای از قیمت و لوازم جانبی به مهارت های رانندگی او به طور کلی و همچنین میزان تجربه‌اش به کار با یک خودروی اتومات برمی‌گردد. هرچند که یادگیری رانندگی با یک خودروی اتوماتیک چندان سخت و دشوار نیست.
انتخاب های زیادی در بازار در این خط از محصولات وجود دارد و یک راننده باتجربه اگر برای اولین بار خودروی اتوماتیک را انتخاب کند، پس از مدتی به راحتی می تواند کارکرد آن را به لیست تجربه و دانش خود اضافه کند.
به صفحه اصلی تیزرینگ سر بزنید
