خورشیدگرفتگی حلقوی و ماه نو در آسمان هفته‌ی چهارم مهر ۱۴۰۲
خورشید سوژه‌ی بی‌رقیب آسمان در هفته چهارم مهر 1402 است که در برخی نقاط زمین حلقوی است و با وجود اینکه رصد آن برای همه امکان پذیر نیست، اما امکان رصد این رویداد به صورت آنلاین وجود دارد.
در آغاز هفته چهارم مهر ماه سال 1402، ساکنان قاره آمریکا شاهد خورشید گرفتگی خواهند بود که در برخی مناطق به صورت حلقوی قابل مشاهده است. اما آسمان سایر نقاط زمین بدون حادثه نخواهد ماند. هلال آغازین ماه در آسمان شامگاهی جلوه‌گری می‌کند و می تواند سوژه مناسبی برای عکاسی از پدیده های زمینی باشد.
علاوه بر این، زحل و مشتری در آسمان شامگاهی و زهره در آسمان بامدادی حضور دارند و همچنان فرصت خوبی برای رصد سیارات خورشیدی است. علاوه بر این، در غیاب نور شدید ماه، رصد اجرام در اعماق آسمان با استفاده از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ می تواند لذت بخش باشد.
شنبه ۲۲ مهر
امروزه ساکنان اورگان، نوادای شمالی، یوتا، نیومکزیکو، غرب مرکزی و جنوب تگزاس، آمریکای مرکزی، کلمبیا و برزیل می توانند شاهد خورشید گرفتگی حلقوی باشند. در همین حال، خورشید گرفتگی جزئی در مناطق بسیار وسیع تری از جمله آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی و دریای کارائیب مشاهده خواهد شد.
خورشید گرفتگی حلقوی از ساعت 18:34 آغاز می شود و به مدت 5 دقیقه و 17 ثانیه قابل رویت است، اما تا ساعت 00:25 به وقت تهران برای ساکنان شمال، مرکزی و جنوبی آمریکا قابل مشاهده است. برای مشاهده آنلاین خورشید گرفتگی حلقوی، می توانید به سایت تلویزیون اینترنتی ناسا یا کانال یوتیوب ناسا مراجعه کنید.
بامداد حوالی ساعت 05:45 روز شنبه، رصد آخرین هلال ماه ربیع الاول 1445 هجری قمری حتی با ابزارهای نوری همچنان دشوار بود. در این ساعات چیزی به ماه جدید نمانده و قمر زمین در ساعت 21:25 دوره جدید خود را آغاز می کند.
یکشنبه ۲۳ مهر
در حوالی ساعت 16:00 می توانید ماه نو (هلال ربیع الثانی 1445 هجری قمری) را با استفاده از ابزار رصدی مشاهده کنید.
برای رصدگران عرض‌های جغرافیایی میانه‌ی شمالی، اکنون که میانه‌ی مهر است ستاره‌ی دنب (Deneb) به عنوان ستاره‌ای که در اوج آسمان بالای سر قرار دارد، جایگزین ستاره‌ی «نسر واقع» (Vega) می‌شود. در این زمان از سال همچنین در دایره‌البروج، صورت فلکی جدی جای صورت فلکی قوس (کمان) را در جنوب آسمان می‌گیرد.
دوشنبه ۲۴ مهر
در ساعت 17:49 هلال ماه نو محیط دید مطلوب تری دارد و امکان رصد با چشم غیرمسلح نیز وجود دارد.
صورت فلکی بزرگ «اسب بالدار» (Pegasus) اکنون پس از تاریکی هوا در سمت شرق و جنوب شرقی آسمان با ارتفاع زیادی قرار دارد و یک سمت آسمان را در اختیار خود گرفته است که فرصت مناسبی برای رصد و آشنایی با اجرام آن فراهم می‌کند.
سه‌شنبه ۲۵ مهر
این عصرها به دنبال ستاره‌ی درخشان «سروش» (Capella) باشید که در شمال شرقی کم نور می درخشد. با فاصله‌ی حدود سه مشت در حالی که دسستان در طول بازو کشیده است، به دنبال خوشه‌ی زیبای «پروین» (Pleiades) باشید که سمت راست قرار دارد. این خوشه‌ی ستاره‌ای را که با پیشروی شب ارتفاع می‌گیرد، می‌توان نشانه‌ی رسیدن ماه‌های سرد سال دانست. به دنبال آن هم می‌توانید شاهد طلوع «دبران» (Aldebaran) باشید.
در سمت راست بالای ستاره سروش و در سمت چپ بالای خوشه پروین، ستارگان صورت فلکی «برساوش» (Perseus) در مسیر کهکشان راه شیری قرار دارند.
چهارشنبه ۲۶ مهر
صبح چهارشنبه اوج بارش شهابی کم‌فروغ اپسیلون جوزایی است که تنها 3 شهاب در ساعت دارد که برای دیدن آن به آسمان بسیار تاریک نیاز دارید.
در ساعت 17:58 می توانید شاهد ناپدید شدن ستاره قلب‌العقرب با قدر 1.1 با ماه باشید که تا ساعت 19:11 ادامه خواهد داشت. اگر در نیمه شرقی ایران باشید، مشاهده پایان اختفا امکان پذیر نخواهد بود.
در این زمان از سال، اندکی پس از غروب، صورت فلکی W شکل Cassiopeia در وسط شمال شرقی آسمان قرار دارد و در همان زمان در سمت چپ آن صورت فلکی کم نور «خرس کوچک» (Little Dipper) از سمت ستاره‌ی قطبی امتداد می‌یابد.
پنج‌شنبه ۲۷ مهر
در اواخر عصر، صورت فلکی اسب بایدار در ارتفاعات جنوب شرقی آسمان قرار دارد و از یک گوشه در جهت عقربه های ساعت کج می شود تا بیشتر شبیه به یک مربع باشد. این علامت فصل پاییز را در عصر نیمکره شمالی خبر می‌دهد.
در لبه‌ی سمت راست پگاسوس، با فاصله‌ی حدود چهار مشت در طول بازو، ستاره‌ی «فم‌الحوت» (Fomalhaut) قرار دارد. لبه‌ی سمت چپ، کمتر به پایین و به سمت ستاره‌ای به نام «ذَنْب قیطِس» (Beta Ceti) یا «بتا نهنگ» با قدر حدود ۲ اشاره دارد.
جمعه ۲۸ مهر
در ساعت 09:08 سیاره عطارد در مقارنه‌ی خارجی با خورشید قرار می گیرد و اگرچه این رویداد با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست، اما در هفته های آینده باید عطارد را در آسمان شب رصد کنیم.
ماه که تنها حدود یک روز با تربیع اول فاصله دارد بعد از ظهر درست پس از پایان گرگ‌ومیش غروب می‌توانید سمت جنوب آسمان می‌درخشد. قبل از اینکه غروب کند، از دوربین دوچشمی استفاده کنید تا ببینید که تقریبا با دسته‌ی چهار ستاره‌ی قوری از صورت فلکی «کمان» (Sagittarius) مماس است. هفته‌ی آینده هم باید منتظر یک ماه‌گرفتگی جزئی در مناطق مختلف از جمله ایران باشید.
وضعیت سیارات
- عطارد از دید ناظر زمینی در نزدیکی خورشید قرار دارد و از دید خارج است.
- زهره با قدر ۴.۶- در صورت فلکی اسد قرار دارد و در هنگام سحر سمت شرق آسمان می‌درخشد. تقریبا ۲ و نیم ساعت پیش از طلوع خورشید، از افق سر برمی‌آورد و به خوبی می‌درخشد. ستاره‌ی قلب‌الاسد هم با فاصله‌ی کمی بالای ناهید قرار گرفته است.
- اگر ابزار رصدی در اختیار داشته باشید می‌توانید به آسانی «گاما اسد» (Gamma Leonis) را هم با نور کمتر حدود ۸ درجه سمت چپ بالای قلب‌الاسد ببینید. این یک ستاره‌ی دوتایی خوب برای رصد با تلسکوپ است که ستاره‌های آن به ترتیب قدر ۲.۴ و ۳.۶ دارند.
- مریخ هنوز در پس نور شدید خورشید پنهان است
- مشتری با قدر ۲.۸- در صورت فلکی حمل قرار دارد و هنگام غروب از سمت شرق و شمال شرقی طلوع می‌کند. این سیاره در اواخر عصر سمت شرق آسمان را در اختیار خود دارد و پس از نیمه شب در جنوب می‌درخشد. به زودی در مقابله قرار می‌گیرد و حتی درخشان‌تر هم دیده می‌شود.
- زحل ب قدر ۰.۶، در صورت فلکی دلو جای گرفته است و سمت جنوب شرقی آسمان به آسانی می‌توانید آن را پیدا کنید. حدود ساعت ساعت ۱۰ شب به بالاترین ارتفاع می‌رسد.
- اورانوس با قدر ۵.۶ در صورت فلکی حمل و تنها در ۱۰ درجه‌ی شرقی مشتری دیده می‌شود.
- نپتون هم با قدر ۷.۸ در مرز صورت‌های فلکی دلو و حوت، و در ارتفاع ۲۵ درجه‌ی شرقی از زحل قرار گرفته است.
به صفحه اصلی تیزرینگ سر بنید
