همه چیز درباره گرمایش زمین و تأثیری که بر زندگی ما و آیندگان دارد
در حال حاضر گرم شدن کره زمین مهمترین بحران زیست محیطی است که حیات روی کره زمین را تحت تأثیر قرار می دهد. ذوب شدن یخ های قطبی، افزایش سطح اقیانوس ها، تغییرات شدید آب و هوا، حیات وحش در خطر انقراض و هزاران مشکل دیگر از پیامدهای گرمایش جهانی است. مهمترین عامل گرمایش زمین، فعالیت های انسانی است. افزایش مصرف و البته افزایش تولید نیاز به انرژی بیشتری دارد و سوزاندن انرژی به معنای گرمایش بیشتر است. این موضوع را بیشتر بررسی خواهیم کرد.با ما همراه باشید.
گرمایش زمین؛ تاریخچه، علل و پیامدها
گرمایش جهانی حداقل در دو دهه اخیر همیشه در اخبار بوده است. ذوب شدن یخ های قطبی، آتش سوزی گسترده جنگل ها، نابودی موجودات زنده، افزایش سطح آب اقیانوس ها، سیل و خشکسالی غیرطبیعی و مواردی از این دست از پیامدهای گرمایش جهانی است که تقریباً هر روز از آن می شنویم.
اما گرم شدن کره زمین به چه معناست و چگونه ایجاد می شود؟ در طول 100 سال گذشته دمای زمین و سطح اقیانوس ها به طور مداوم در حال افزایش بوده است و در این مدت میانگین دمای زمین یک درجه سانتیگراد افزایش یافته است. شاید این عدد خیلی زیاد به نظر نرسد، اما برای دانشمندان بسیار نگران کننده است.(تعدادی از پیامدهای این ۱ درجه را در ابتدای این مطلب برشمردیم). دانشمندان بر این باورند که فعالیت‌های انسانی مانند صنایعی که اثر گلخانه‌ای ایجاد می‌کنند، دامداری صنعتی و جنگل‌زدایی را مهمترین دلایل گرمایش زمین می‌دانند.
اثر گلخانه ای پدیده ای است که در آن گازهایی مانند دی اکسید کربن با حجم زیاد وارد هوا شده و در اتمسفر فوقانی ته نشین می شوند.این گازها جلوی خروج گرمای ناشی از فعالیت‌های انسانی و تابش آفتاب را می‌گیرند و دمای زمین را به‌تدریج افزایش می‌دهد.
4 نوع اصلی گازهای گلخانه ای به همراه بخار آب بیشترین تأثیر را بر گرمایش زمین دارند:
- کربن دی‌اکسید، که از سوزاندن سوخت های فسیلی حاصل می شود.
- متان، به‌طور عمده منشأ طبیعی دارد و از تجزیه گیاهان، باتلاق‌ها، فاضلاب، شالیزارهای برنج و نیز محل دفن زباله‌ها آزاد می‌شود. همچنین گاوها نیز متان زیادی تولید می‌کند.
- اوزون، گاز اوزون در صورتی که با مواد شیمیایی ایجادکننده آلودگی در زمین واکنش شیمیایی داشته باشد، نقش مخربی پیدا می‌کند و بر گرم‌شدن زمین تأثیر می‌گذارد.
- اکسید نیتروژن که منشأ آن، باکتری‌های موجود در خاک است که بر اثر کشاورزی صنعتی، پسماند دام‌ها، کشت بیش از حد در خاک و استفاده از کودهای شیمیایی آزاد می‌شود.
چگونه گرمایش زمین به بحران تبدیل شد؟
پس از انقلاب صنعتی، مصرف منابع انرژی به ویژه زغال سنگ افزایش چشمگیری یافت که همچنان در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. در پایان قرن نوزدهم، نفت وارد چرخه انرژی شد. این دو عامل رشد صنایع و تولیدات را بسیار افزایش داد. استفاده از این منابع انرژی زیادی از گازهای گلخانه ای ایجاد می کند که دومین اثر آن پس از آلودگی هوا گرمایش زمین است.
به تدریج وابستگی به این منابع انرژی به حدی رسید که جایگزینی آنها عملا غیرممکن بود و پیامدهای مصرف آنها نیز نادیده گرفته شد. اما مشکلات زیست محیطی فراوانی که به وجود آمده، بحرانی که برای لایه اوزون به وجود آمده و گرمای بی سابقه حتی در مناطق سردسیر نشان داده است که گرمایش جهانی موضوع مهمی برای ادامه حیات است.
ایران نیز از این گرمایش شدن کره زمین بی‌نصیب نبود و البته قرار گرفتن در بین 10 کشور اول تولیدکننده گازهای گلخانه ای تاثیر زیادی در این بحران داشته است. با توجه به نیمه خشک و کویری بودن اقلیم ایران و شکننده‌تر بودن محیط زیست ما، گرمایش جهانی تأثیرات مخرب‌تری روی آن دارد. از سوی دیگر، مدیریت ضعیف، کمبود امکانات، آموزش بسیار کم و در اولویت نبودن مسئله محیط زیست این آسیب‌ها را چند برابر می‌کند.
چه اقداماتی برای جلوگیری از گرم شدن زمین انجام داده‌ایم؟
متأسفانه جهانیان خیلی دیر متوجه عواقب گرمایش زمین شدند، اما خوشبختانه به جای اینکه منتظر بمانند و کاری انجام ندهند، دست به کار شدند. چندین قرارداد بین المللی از جمله توافقنامه پاریس برای کاهش گازهای گلخانه ای منعقد شده است. کشورهای بزرگ صنعتی متعهد به اتخاذ تدابیری برای این امر شده اند.
افزایش مالیات بر صنایعی که کربن‌دی‌اکسید زیادی تولید می کنند نیز در همین راستا بود. بسیاری از شرکت های بزرگ فناوری و صنعتی شروع به کاهش تولید کربن‌دی‌اکسید کرده اند. بنابراین برنامه آنها این است که تولید کربن‌دی‌اکسید را به صفر برسانند.
از سوی دیگر، آگاه سازی مردم از این پدیده، آموزش راه های کنترل گرمایش زمین و ترغیب آنان به اقداماتی از جمله موارد زیر در این راستا انجام شده است:
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم؛
- تولید محلی انرژی های تجدیدپذیر؛
- کاهش دور ریز مواد غذایی؛
- جلوگیری از اتلاف انرژی در ساختمان ها؛
- جلوگیری از هدر رفتن آب؛
- استفاده از لامپ های کم مصرف؛
- جداسازی زباله؛
- خرید کالای دست دوم.
گرمایش زمین چه تأثیری بر زندگی آیندگان دارد؟
گرمایش جهانی تنها به موجودات زنده و محیط طبیعی محدود نخواهد شد و تأثیرات بسیار بیشتری از آنچه در زندگی جوامع بشری به نظر می رسد خواهد داشت. این اثرات باعث افزایش نابرابری های اقلیمی و اقتصادی و افزایش قابل توجه مرگ و میر در مناطق گرمتر خواهد شد.
نابرابری اقلیمی
مناطقی که گرمتر می شوند زودتر منابع آبی و زیست‌محیطی خود را از دست می دهند. محیط زیست به شدت تخریب خواهد شد و زندگی حیوانات به سرعت از بین خواهد رفت. این مشکل اثرات مخربی بر سلامت و زندگی مردم این مناطق خواهد داشت. برعکس، مناطق سردتر کمتر در معرض این آسیب خواهند بود.
نابرابری اقتصادی
مناطق گرمتر کره زمین به دلیل از دست دادن آب، منابع طبیعی و زمین های زراعی دچار افت شدید اقتصادی خواهند شد. تولیدات کشاورزی و صنعتی آنها کاهش می یابد و کیفیت زندگی مردم به شدت کاهش می یابد. تنش ها افزایش می یابد و مرگ و میر ناشی از گرما و علل مرتبط افزایش می یابد. شکاف طبقاتی نیز در این زمینه ها بسیار بیشتر خواهد بود.
جدای از این پیامدها، نسل‌های آینده در دوران سختی زندگی خواهند کرد که تنها داستان‌هایی از زمین سبز و قابل سکونت دارند.
جمع‌بندی
گرم شدن کره زمین پدیده ای است که قبلاً زندگی ما را تحت تأثیر قرار داده است و پیامدهای آن را می بینیم. ما باید قبل از رسیدن به نقطه بی بازگشت اقدامات لازم را برای کاهش گرمایش زمین انجام دهیم. این وظیفه هر یک از ما در قبال زندگی و آینده خودمان است.
به صفحه اصلی تزرینگ سر بزنید
