سندرم خستگی مزمن؛ از علت تا درمان
سندرم خستگی نوعی اختلال پیچیده است که باعث خستگی مفرط می شود و می تواند بیش از 6 ماه طول بکشد. علائم این بیماری در هنگام فعالیت بدنی یا ذهنی تشدید می شود و در هنگام استراحت به طور کامل از بین نمی رود. اگر این روزها خیلی احساس خستگی می کنید و در مورد سندرم خستگی مزمن شک دارید، پیشنهاد می کنیم تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
سندرم خستگی مزمن چیست؟
سندرم خستگی مزمن (CFS) که سندرم آنسفالومیلیت میالژیک (ME) نیز نامیده می شود، یک بیماری مزمن، پیچیده و ناتوان کننده است. این بیماری باعث خستگی زیادی می شود که علائم آن را نمی توان به بیماری های دیگر نسبت داد. افراد مبتلا به این بیماری اغلب احساس خستگی و کمبود انرژی می کنند، حتی زمانی که فعالیت خاصی انجام نمی دهند.
علت سندرم خستگی مزمن
علت این بیماری هنوز ناشناخته است، اما عوامل مختلفی می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند، از جمله:
- ژنتیک: احتمال بروز این بیماری در برخی خانواده ها بیشتر است.
- عفونت: برخی افراد پس از بهبودی از عفونت باکتریایی یا ویروسی به این بیماری مبتلا می شوند.
- آسیب جسمی یا روانی: برخی افراد گزارش می دهند که اندکی قبل از شروع علائم خود دچار آسیب یا استرس روانی شده اند یا تحت عمل جراحی قرار گرفته اند.
- مشکل سوخت‌وساز بدن: تبدیل سوخت بدن مثلا تبدیل چربی یا قند به انرژی در بدن بعضی افراد درست انجام نمی‌شود.
عوامل زمینه‌ساز
عوامل خاصی احتمال ابتلا به سندرم خستگی مزمن را افزایش می دهند، از جمله:
- سن: این بیماری در هر سنی ممکن است بروز کند، اما بیشتر در افراد جوان و میانسال دیده می شود.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان به سندرم خستگی مزمن مبتلا می شوند، اما این ممکن است به این دلیل باشد که زنان بیشتر از مردان علائم خود را به پزشک خود گزارش می دهند.
- سایر مشکلات پزشکی: افرادی که سابقه مشکلات پزشکی پیچیده مانند فیبرومیلاژیا یا سندرم تاکی‌کاردی ارتواستاتیک وضعیتی بیشتر به سندرم خستگی مزمن مبتلا می‌شوند.
- سموم محیطی
علائم سندرم خستگی مزمن
علائم این بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. همچنین شدت علائم از روز به روز متفاوت است. علامت یا شاخص اصلی این بیماری خستگی پس از ورزش (PEM) است، به این معنی که خستگی شما پس از ورزش یا فعالیت ذهنی بدتر می شود و با استراحت یا خواب از بین نمی رود. خستگی بعد از تمرین ناتوان کننده است و توانایی شما را برای انجام فعالیت های روزانه منظم کاهش می دهد. این بیماری می تواند پس از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض کووید نیز ظاهر شود.
سندرم خستگی مزمن می تواند به طور ناگهانی یا تدریجی طی ماه ها یا سال ها ایجاد شود. میزان فعالیت مورد نیاز برای بروز علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به عنوان مثال، اگر بیماری شما خفیف است، ممکن است علائمی را بعد از راه رفتن یا دویدن تجربه کنید، اما اگر بیماری شما شدید باشد، علائم ممکن است پس از خواندن کتاب یا مسواک زدن ظاهر شوند. همچنین علائم بیماری می تواند بلافاصله پس از فعالیت یا 3 روز بعد ظاهر شود و به مدت 24 ساعت یا چند روز ادامه یابد. در موارد شدیدتر، علائم ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد.
این بیماری علاوه‌بر خستگی، علائم دیگری هم دارد:
- خستگی زیاد بعد از فعالیت جسمی یا ذهنی.
- مشکلات مربوط به حافظه، مهارت‌های فکری و کاهش تمرکز.
- سرگیجه‌ای که با حرکت از حالت درازکش یا نشسته به حالت ایستاده بدتر می‌شود.
- درد عضله یا مفصل.
- نوسانات خلقی.
- گیجی.
- تب خفیف.
- افسردگی.
- تغییرات گوارشی مثل حالت تهوع، یبوست یا اسهال.
- خواب بی‌کیفیت.
بعضی از افراد علائم دیگری مثل سردرد، گلودرد و حساسیت غدد لنفی در گردن و زیر بغل را هم دارند. همچنین ممکن است این افراد به نور، صدا، بو، غذا یا دارو حساس‌تر شوند.
زمان مراجعه به پزشک
خستگی علامت اصلی این بیماری است. اگر خستگی مداوم یا شدید دارید، به پزشک خود مراجعه کنید.
عوارض سندرم خستگی مزمن
علائم این بیماری می تواند بیاید و از بین برود و معمولاً با فعالیت بدنی یا استرس روحی بروز می کند. برای این افراد حفظ یک برنامه کاری منظم و یا حتی مراقبت از خود در خانه دشوار است. برخی از افراد آنقدر ضعیف می شوند که در دوره های مختلف بیماری حتی نمی توانند از رختخواب خارج شوند و برخی افراد به ویلچر نیاز دارند.
تشخیص سندرم خستگی مزمن
آزمایش خاصی برای تأیید این بیماری وجود ندارد، اما آزمایش‌های مختلفی برای رد بیماری‌هایی با علائم مشابه وجود دارد که پزشک برای تشخیص خود پیشنهاد می‌کند.
درمان سندرم خستگی مزمن
درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد و درمان بیشتر بر کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی متمرکز است.
درمان های موجود برای این سندرم خستگی مزمن دو جنبه اصلی دارد:
- حرکت و استراحت: حرکت یک استراتژی است که به شما کمک می کند بدون ایجاد علائم به زندگی روزمره خود ادامه دهید. در این حالت فعالیت های شما به قسمت های کوچکی تقسیم می شود که با استراحت همراه است. هدف از این روش داشتن مقداری انرژی در پایان روز است.
- مدیریت گام به گام علائم: این روش شامل امتیازدهی به علائم و پیداکردن روش‌هایی برای کاهش آنهاست. در این روش، ابتدا باید از مشکل‌سازترین علائم شروع کنید.
ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که از یک کاردرمانگر، فیزیوتراپیست یا روانشناس کمک بگیرید. روانشناسان می توانند با آموزش و تقویت مهارت های مقابله ای به مهار افسردگی و اضطراب کمک کنند. همچنین می‌توانید درباره نحوه مدیریت وظایف کاری در زمان بیماری یا آمادگی برای بازگشت به محیط کار از پزشک سؤال کنید.
درمان ممکن است شامل موارد دیگری نیز باشد، از جمله:
- مصرف داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد افسردگی؛
- انجام تمرینات هوازی سبک؛
- مصرف لبنیات و مکمل های گیاهی.
همچنین بهتر است درباره بعضی مسائل اطلاعاتی کسب کنید، از جمله:
- فعالیت های خاصی که باعث ایجاد علائم می شوند.
- فراهم‌کردن زمانی برای استراحت؛
- خواب منظم شبانه و کاهش چرت های روزانه؛
- اجتناب از کافئین، الکل، نیکوتین یا هر چیزی که بر خواب تأثیر می گذارد.
زندگی با سندرم خستگی مزمن
در حال حاضر هیچ درمانی برای سندرم خستگی مزمن وجود ندارد و مدیریت خستگی شدید می تواند بسیار دشوار باشد. به همین دلیل مشورت با پزشک ضروری است. همچنین کمک گرفتن از یک مشاور و گروه های حمایتی مفید خواهد بود.
به صفحه اصلی تیزرینگ سر بزنید
